เราจึงต้องปวดอุจจาระ หากการขับถ่ายไม่ดีก็เกิดโรคต่าง ๆ มีริดสีดวง มะเร็งลำไส้ เป็นต้น น้ำที่เราดื่มเข้าไปก็เช่นกัน เมื่อร่างกายนำน้ำไปใช้แล้วก็ต้องขับถ่ายออกมาเป็นปัสสาวะ โดยมีทั้งส่วนที่เป็นน้ำที่เหลือ สารพิษและสารอื่น ๆ ที่ไตกรองออกมาด้วย หากกลั้นปัสสาวะไม่ขับถ่ายจะทำให้เกิดโรคมากมาย เช่น กระเพาะปัสสาวะอักเสบ นิ่ว ฯลฯ

          จากที่กล่าวข้างต้นสรุปได้ 2 เรื่องใหญ่ ๆ คือ 1) อาพาธ 6 ประการบีบคั้นให้เราต้องแสวงหาปัจจัย 4 อย่างพอประมาณมาเลี้ยงชีพให้ดำรงอยู่ได้ 2) จะใช้ปัจจัย 4 อย่างรู้ประมาณได้ก็ต้องพิจารณาบ่อย ๆ ในทุกครั้งที่กิน ดื่ม นุ่งห่ม ขับถ่าย ถ้าขาดการพิจารณาก็จะเป็นทางมาของโรคภัยไข้เจ็บที่เบียดเบียนสังขารของเราให้เสื่อมถอย เป็นการเร่งให้เวลาชีวิตของเราที่มีอย่างจำกัดหมดลงไปเร็วขึ้น เหลือเวลาที่จะบำเพ็ญเพียรเพื่อกำจัดกิเลสอาสวะน้อยลงไปทุกขณะ หลายรายที่กว่าจะรู้ตัวว่าตนเจ็บป่วยก็อาจร้ายแรงจนเกินจะแก้ไข ถึงแก่ชีวิตไปอย่างน่าเสียดาย ดังนั้น อาพาธ 6 ประการจึงเป็นเรื่องสำคัญมากถึงขนาดที่พระพุทธองค์ทรงย้ำเตือนให้พิจารณาอยู่บ่อย ๆ